"A éste no lo quiero"

Isto foi o que dixo a directora da TVG, Rosa Vilas, para que un cámara deixase de cubrir os actos do presidente da Xunta. Os motivos, segundo unha sentenza do xulgado número 1 de Santiago, foron que este traballador "resultaba molesto (...) non só pola súa posición sindical (...) senón por motivos de ideoloxía".

Que os tribunais constaten e ordenen rectificar unha limpeza ideolóxica nun medio público é unha noticia que debería facernos saltar todas as alarmas. Mais os principais xornais, radios e televisións de Galiza nin lle dan relevo ou mesmo a pasan como unha nova secundaria e efémera, que non dá máis de si. Narcóticos Núñez Feijóo súrtenos de anestesias potentes para que non lle deamos a importancia que teñen a feitos tan significativos coma este.

Falabamos non hai moito aquí da actitude doutro cámara da TVG. Ese cámara que provocou para tentar conseguir imaxes dunha mobilización violenta e que obtivo, ao seu pesar, a cívica contestación dos berros de "Televisión, manipulación!" A resposta dos manifestantes de Queremos Galego pasará aos anais da defensa da dignidade deste país.

Mais que a actitude dalgúns non nos faga confundir os nosos obxectivos e a nosa visión do que está a acontecer. Nós non estamos contra a RTVG nin contra os seus traballadores e as súas traballadoras. Estamos con. Estamos para defender e apoiar a profesionalidade, o rigor, o servizo público, nun obxectivo compartido pola inmensa maioría do cadro de persoal dunha radio e dunha televisión que queremos públicas, dignificadas e críbeis; temos a disposición de defendelas con uñas e dentes.

Manifestacións preventivas

Unha das ideas forza coa que os dirixentes do PP pretenden deslexitimar as mobilizacións na defensa da nosa lingua é cualificándoas de "manifestacións preventivas". Repiten, cun descaro mentireiro que abruma, que a actual Xunta non tomou ningunha medida en contra do galego. Os voceiros mediáticos transmiten a idea e o anestésico actúa, en maior ou menor grao.

Tanto quen dirixe estas políticas nocivas (Alberto Núñez Feijóo) como quen executa (Anxo Lorenzo, e uso o verbo executar en dúas das súas acepcións) reiteraron iso da "manifestación preventiva" en varias ocasións, tanto para a mobilización do 17 de maio como para a do 18 de outubro. Núñez Feijóo, que foi alto cargo dos gobernos de Aznar, nunca tivera ningunha crítica contra a que el e os do seu partido chamaban "guerra preventiva" en Iraq, esa en que nos meteu o PP e que ocasionou máis de 1.300.000 mortos. De verdade será peor unha manifestación preventiva que unha guerra preventiva?

Mais que tamén continúen a botar man de discursos adormecedores é, no fondo, un bo sinal. Decátanse de que as políticas agresivas que están a levar a cabo contra o idioma que nos une como galegas e galegos teñen contestación social. É, por iso, labor das persoas sensibilizadas romper a mordaza comunicativa e explicar o que están a facer co noso idioma e achegar máis xente a esta causa xusta.

Nel Vidal, presidente da CTNL, desenvolve nun pedagóxico artigo o pouco que teñen de preventivo a restra de medidas galegófobas adoptadas polo PP no ensino, na administración, nos medios de comunicación públicos, nas novas tecnoloxías, no mercado editorial etc.

Polo demais, se queredes ver un presidente da Xunta mentindo, podedes darlle ao play a este vídeo de youtube, correspondente a unha entrevista no programa El gato al agua, de Intereconomía, coñecido pola súa credibilidade e pluralidade (modo retranca on):

Expandirmos o espírito do 18 de outubro

Dentro de moi pouco, comezarán a recollerse as sinaturas para a Iniciativa Lexislativa Popular promovida por Queremos Galego, momento para o cal será moi necesario que nos activemos todas as persoas con sensibilidade polo idioma. Van facer falta ben de brazos.

Mentres, son moitas as actividades que podemos ir desenvolvendo no noso día a día para expandirmos o espírito do 18 de outubro. En primeiro lugar, cómprenos lembrar que é moito o que podemos conseguir a nivel individual, porque a mellor defensa que se pode facer dunha lingua é o seu uso.

Recordemos, nese mesmo camiño, que temos dereitos lingüísticos, por moito que lle pese a quen lle pesar; está na nosa man exercérmolos ou claudicarmos do seu exercicio, mais temos de ser conscientes de que é a nosa decisión facer unha outra cousa.

Ademais, a plataforma Queremos Galego continúa a reunir adhesións individuais e colectivas, a través desta ligazón. Deámoslle máis forza a este novo Nunca Máis!

Estanse a recoller tamén os últimos respaldos ao Manifesto pola convivencia lingüística e a igualdade de dereitos para o galego, que roza agora mesmo o apoio de 27.000 persoas e de 700 entidades do máis diverso tipo. Se aínda non o asinaches, podes facelo aquí. Así mesmo, se tes na casa algún prego deste manifesto ou ves que aínda podes recoller as últimas sinaturas, faino rápido e envíaas ao local da Mesa: Rúa do Vilar, 15-1º dereita, de Santiago.

Contra a arrogancia, a prepotencia e a chulería, a nosa lingua reverdece!

Fai como che eu digo...

...e non como che eu fago.

Por se non o vistes, velaquí como Alberto Núñez Feijóo responde a un reporteiro que lle formula unha pregunta en inglés. Era un xornalista de La Sexta facéndose pasar polo correspondente dunha televisión británica. Mirade do minuto 2:40 ao 2:59 e contemplade como o mesmo que agora fai que boten os teletubbies en inglés na TVG e defende non se sabe que trilingüismo para Galiza responde con arrogancia e chulería por non entender unha pregunta de, como moito, segundo de That's English:

As reaccións do PP á manifestación do 18 de outubro e a proposta de trilingüismo

Hai moitos textos de interese que se están a publicar sobre a situación do noso idioma. Hoxe quero recomendarvos a lectura de tres destes artigos:

- "Caamaño irrita a Feijóo".- Unha ben interesante análise política por parte de Anxo Lugilde, con algúns datos descoñecidos para a maioría, como o documento interno elaborado polo PP para avaliar a manifestación do 18 de outubro e o debate sobre o tema no seu comité de dirección.

- "Obsesións trilingües".- A profesora de tradución, activista e celebrada escritora María Reimóndez podería dicilo máis alto, porén non máis claro: "Que con estes señores parece que o único destino desexado por calquera galega ou galego é emigrar, tal obsesión teñen primeiro co castelán que vale para falar fóra de Galicia e logo co inglés, que vale para falar aínda máis fóra. E para falar dentro, que é onde polo menos eu quero vivir?"

- "Incompetentes en tres linguas... e en matemáticas".- Alba Nogueira, igual que Reimóndez, desmonta a propaganda do trilingüismo. "A verdade que é un problema que a poboación galega non se atope preparada para dar o salto e utilizar o inglés nas súas relacións diarias", ironiza para desenmascarar que o que fai esta Xunta é "utilizar o inglés para conseguir que o galego tan só represente un terzo do horario docente".

Sobra dicir que tanto María Reimóndez como Alba Nogueira falan un inglés fluído, ben lonxe da ignorancia supina (e má educación) que exhibiu o actual presidente da Xunta nas preguntas que lle fixo neste idioma hai uns meses un reporteiro de televisión.

Entre a censura, a terxiversación e a demonización

O artigo desta semana en Galicia Hoxe aborda a manipulación e o silenciamento informativo da histórica mobilización do pasado 18 de outubro. Aínda que o artigo é ben longo, non me daban os caracteres para estenderme tamén á polémica entrevista (ou debate) do día 19 no programa Foro Aberto, sobre a cal, polo demais, penso que fica ben pouco por dicir.

A ilustración desta entrada é dun dos varios xestos provocadores do cámara da TVG tanto cara aos manifestantes como cara aos outros compañeiros gráficos. Esta imaxe en concreto tomouna o coñecido fotógrafo Xan G. Muras, mais as testemuñas dese día, que se contan por máis que centos, saben que non foi o único desaxeitado pola súa banda.

Aínda que o mínimo que se pode requerir perante tal comportamento son unhas desculpas, como digo no artigo "non fai ningún sentido centrarnos no elo máis feble da cadea. Tanto porque sería inxusto (a inmensa maioría dos xornalistas, cámaras etc da TVG caracterízanse pola súa profesionalidade e bo facer) como pola súa operatividade". Ten que ser cara aos responsábeis políticos da hipergobernamental TVG cara a quen vaian directamente as nosas críticas e as nosas reclamacións.

Velaquí o texto que podedes ler con maior comodidade na edición impresa de hoxe do único diario que todos os días da semana sae á venda no noso idioma:

Manipulación e silenciamento
Por unha RTVG digna, críbel e ao servizo do país

Un redactor da televisión pública galega laiábase de que o pasado domingo 18 de outubro fora un día negro para o xornalismo en Galiza. Referíase ás supostas agresións e coaccións contra o xornalista e o cámara que cubriron a maior manifestación da historia en defensa do galego, así como aos imparábeis berros de “Televisión, manipulación!” que se coaron en directo no telexornal do mediodía.

Aínda que por motivos ben diferentes, comparto a consideración de “día negro”. Estenderíao tamén á xornada seguinte, o 19 de outubro, na cal se deu outro triste paso na perda de dignidade e credibilidade da TVG. Desde a toma de posesión de Alberto Núñez Feijóo, causa mágoa ver o descaro manipulador, censor e difamador, mesmo negándose a contrastar algunhas noticias ou a darlle voz á parte que discrepe co PP.

O 19 deu vergoña allea ver os informativos da mañá e o mediodía, nos cales se obviou de vez o relevo histórico da manifestación, a dimensión da participación, a diversidade dos seus apoios ou os motivos para a convocatoria. Para a televisión hipergobernamental, o único noticiábel é que foi unha “manifestación a priori pacífica”. Suponse, pois, que ao final foi violenta e por iso rotulan así a nova: “Atacan un equipo da TVG na manifestación a prol da lingua”. Pura mentira e difamación.

Eu non estaba no palco nese momento. Tiven que baixar por razóns familiares, aproveitando que acababa de terminar o primeiro acto de feche e a praza da Quintana se estaba a baleirar de manifestantes para se volver encher con outros milleiros que aínda ficaban fóra dela. Nada podía facer supor que a TVG ía aproveitar ese momento para facer unha conexión en directo na cal se podían ver as escadas traseiras da praza case vacías, cando só até había uns segundos non podía entrar nelas nin unha soa persoa máis.

Portanto, a información que teño provén tanto do que me comentaron como dos testemuños gráficos do acontecido. No vídeo de youtube que emitiu a TVG o día seguinte para falar de ataques ao seu equipo escoitamos os berros da multitude, indignada cando desde a megafonía se pediu que apurasen para encher a praza, porque a televisión decidira conectar en directo agora que a Quintana se baleiraba.

No vídeo, observamos tres homes de diferentes idades increpando ao xornalista, mais sen faceren ningún condenábel e rexeitábel ademán de agresión. No informativo do mediodía acusan a un dos que “intimidaron” (sic) o equipo da TVG: “O intelectual galeguista Avelino Pousa Antelo chegou, incluso, ao insulto”, segundo a voz en off. Por se alguén non o lembra, a quen citan de forma denigrante polo seu nome ten 95 primaveras; no vídeo vese sostido polo seu caxato e regresando despois ao seu sitio apoiándose tamén nunha das varandas do palco.

Aínda que o compañeiro Avelino leva toda a súa vida asistindo aos actos na defensa do galego, nesta manifestación as pernas non lle permitiron facer todo o percurso, polo que agardou na Quintana a chegada da xente. No decorrer do acto tivo ademais que estar sentado nunha cadeira, excepto cando lle tocou facer a súa vibrante intervención, que foi sen dúbidas a máis aplaudida e emotiva.

Con 95 anos e apoiado no seu caxato, alguén se imaxina que Avelino Pousa Antelo poida ser un perigo? A resposta é que si que o é. Non un perigo para ningún tipo de agresión física, claro, senón para os que levan adiante este plan de extinción da lingua galega. Que unha persoa coma el siga en pé con tal claridade de ideas e con tal firmeza é un exemplo. Avelino Pousa Antelo, presidente da Fundación Castelao (a quen el coñeceu en persoa) e presidente de honra da Mesa pola Normalización Lingüística, é un elo de unión das diferentes xeracións que defenderon o noso idioma desde antes da ditadura até hoxe.

Estase a organizar un acto de desagravo a Avelino para responder á inxustiza deste –agora si– insulto por parte dos hoxe responsábeis da TVG. E digo ben: dos responsábeis. Porque é a quen diriximos as nosas críticas, non aos xornalistas detrás dos cales se parapetan, aínda que tamén con eles sexa lexítimo discrepar.

Así, paréceme triste que o compañeiro David Espiño (polo demais, un bo comunicador, sensíbel coa lingua e con moitas causas xustas) falte á verdade na conexión en directo do día 18 e diga que a manifestación xa terminara, cando nese momento só finalizara o primeiro dos actos de feche, con moita máis xente fóra que dentro da praza da Quintana.

Máis condenábeis e inxustificábeis son os acenos chulescos realizados polo cámara da televisión pública cara aos manifestantes, quen chegou ao punto de levantar o dedo corazón da man que tiña libre, mentres enfocaba a reacción da xente perante o seu xesto provocador. Dese momento hai imaxes que a TVG faría moi ben en emitir nos seus informativos.

Mais, como digo, non fai ningún sentido centrarnos no elo máis feble da cadea. Tanto porque sería inxusto (a inmensa maioría dos xornalistas, cámaras etc da TVG caracterízanse pola súa profesionalidade e bo facer) como pola súa operatividade. É como os que insultan a unha telefonista, explotada e mal paga, porque teñen un problema co telemóbel, co seguro ou coa conexión a internet. Pasamos un momento desagradábel e tenso, facémosllo pasar mal a unha persoa que non ten ningunha responsabilidade e, por riba, a chamada non serve para nada.

Un xornalista recomendábame que non désemos máis a batalla polo silenciamento e a manipulación informativa na RTVG, senón que centrásemos a nosa mensaxe na propia manifestación. Agradecín e agradezo o consello, mais tal e como lle retruquei nese momento, malamente poderemos transmitir a nosa mensaxe se se negan a recollela ou a terxiversan.

Onde está a pluralidade informativa da TVG cando se silencian todos os actos realizados pola plataforma Queremos Galego en todo o país? Houbo ducias de eventos en cidades e vilas das que nada se dixo na televisión autonómica, que só falou da existencia da plataforma no telexornal mediodía do 15 de outubro. Reparemos por exemplo na súa presentación nacional o pasado 30 de setembro, que tivo eco en practicamente todos os medios de Galiza excepto na TVG.

Chama a atención tamén que os responsábeis de informativos fagan da necesidade virtude e se xustifiquen argumentando que cubriron a manifestación. É que alguén cre que sería presentábel que a TVG non cubrise a maior mobilización da historia en defensa do galego e unha das tres maiores manifestacións dos últimos 30 anos? Non falamos da censura burda dos tempos de Fraga Iribarne, senón dunha manipulación máis intelixente e sibilina, mellorada tras a metedura de zoca das primeiras medidas informativas coas que se estreou Núñez Feijóo. Cubrírona, vaia se non. Mais reparemos en como.

Por favor, ide á páxina agalega.info, repasade o telexornal do día e procurade se nalgún momento se din os motivos da convocatoria. Só se poñen as críticas contra o goberno da Xunta na boca dos líderes do PSOE galego e do BNG, como se eles quixesen aproveitarse arteiramente da mobilización; no meu caso, como presidente da Mesa e, nese día, portavoz das entidades que conforman Queremos Galego, quitaron as miñas declaracións con máis chicha informativa porque ían como dardos contra o presidente da Xunta. O resto das radios e televisións foi o que recolleron. Ademais, reparade, tras as dúas noticias da manifestación saíron tres coa versión crítica do PP sobre a mesma. Unha vergoña á que hai que sumar a estratexia informativa do día seguinte, coas insinuacións de que non foi unha mobilización pacífica.

Precisamos e merecemos unha RTVG que informe de forma veraz e plural, que estea ao servizo da sociedade galega, da súa cohesión e da súa prosperidade. Que cumpra, pois, coas razóns polas que foi creada.

Pola dignificación da RTVG

Estou a escribir o artigo que publico cada segunda feira en Galicia Hoxe. O tema desta semana será a rexeitábel perda de credibilidade e dignidade da RTVG. Centrareime nos espazos informativos, que deron lugar a unha importante e necesaria polémica na última semana, aínda que esta involución afecta tamén ao resto da grella.

Non sei se sabedes que se puxo en andamento un blog de cívico combate sobre esta cuestión, que ten o expresivo subtítulo de "Non a unha nova Telemadrid!". Un dos promotores é Xabier Pérez Igrexas, que publicou un moi recomendábel texto sobre o silenciamento e manipulación da manifestación do 18 de outubro, que podedes ler en GzNación. No seu blog tamén ten máis datos e análises sobre a cuestión.

Merecemos e precisamos unha radio e televisión públicas que estean ao servizo da información, cohesión e prosperidade da sociedade galega.

Porque A Mesa existe

Moitas grazas a todas e todos polos parabéns, polo apoio, polos afagos e polas observacións críticas. Fico moi obrigado polos centos de mensaxes por correo-e, facebook, tuenti, sms e non sei cantas vías máis, que dan forza para continuar coa mesma enerxía, aínda que os ataques e as difamacións aumenten.

Agardo e agardamos estar á altura do que as vosas mensaxes demandan. Podedes estar certas e certos de que desde A Mesa seguiremos a dar esta batalla cívica con toda a forza e como mellor poidamos facelo, a pesar das innegábeis limitacións.

En situacións como a actual constátase a importancia de contarmos con ferramentas colectivas de defensa do noso idioma como é A Mesa pola Normalización Lingüística. Por iso, non podo deixar de convidarvos ás persoas que aínda non sexades socias a que vos afiliedes e, a quen xa o sexades, que estendades este convite polo voso entorno. Tedes aquí o formulario na rede para o facerdes. Sodes -somos- máis necesarios e máis valiosos que nunca!


Outro pequeno éxito

Teño que falar aquí tamén doutro paso adiante conseguido pola campaña impulsada desde A Mesa. Esta asociación protestou porque a editora Salvat-Bruño deixara de editar en galego os álbumes de Astérix e Obélix. A mobilización cidadá conseguiu o seu resultado e hoxe chega ás tendas tamén no noso idioma. Porque o traballo e a constancia dan os seus froitos, igual que podedes ter a certeza de que os dará a mobilización das 100.000 primaveras do domingo pasado.

O reverdecer da lingua galega

Supoño que estades, igual ca min, coa inmensa alegría da manifestación que percorreu esta mañá as rúas de Santiago. Foi histórica, sen exaxeración ningunha.

Como quen preside a Xunta se caracteriza pola súa arrogancia e chulería, non debemos estrañarnos se esta semana responde á mobilización con novas medidas máis agresivas. Sexa como for, e aínda que lle pese, o 18 de outubro de 2009 continúa en liña crecente coa senda iniciada polo pasado 17 de maio. Estamos en tempos difíciles, mais tamén con moitas raiolas de esperanza. O pobo galego (que existe!) está a traballar polo reverdecer da súa lingua.

Mañá pola noite, tócame unha entrevista sobre a manifestación no programa Foro Aberto, que presenta Carlos Luis Rodríguez na TVG. Tentarei aproveitar a oportunidade, tras tanto silenciamento e manipulación por parte da televisión pública galega, para trasladar as mensaxes xenuínas desta marcha de amor ao noso idioma.

'Ninguén que ame o galego pode ficar na casa'

Restan 24 horas xustas para a manifestación de mañá e podemos facer moitas cousas para divulgala: falar coa nosa xente próxima, enviar sms, correos-e, pólo como asunto no msn, no facebook, no tuenti... Temos que conseguir que ninguén que ame o galego fique mañá na casa.

Nesta véspera dunha mobilización que todo indica que será histórica, A Nosa Terra dixital publica a seguinte entrevista comigo con esa mesma idea. Así mesmo, Galiciaé publica unha mesma entrevista coas respostas miñas e de Gloria Lago.

Entrevista no programa Picheleiros, de CorreoTV

Hai uns días, realicei unha entrevista para o orixinal programa Picheleiros, de Álvaro Veiga, que emite Correo TV. Velaquí o resultado:

Mobilizarnos polo galego?

Hoxe publiquei no diario De Luns a Venres o seguinte artigo, chamando a participar na manifestación deste domingo. Tamén podes consultalo neste pdf, na páxina 8.

Mobilizarnos polo galego?

Este domingo, ás 12 do mediodía, sae da Alameda de Santiago unha manifestación convocada por Queremos Galego, para a cal chegarán autobuses desde diferentes puntos do país. Esta plataforma cidadá, que impulsou A Mesa pola Normalización Lingüística e que conta xa co apoio de 500 entidades do máis diverso tipo, chama á mobilización porque nos enfrontamos a un momento de verdade crucial para a lingua de Galiza.

O idioma do país, que partía dunha discriminación secular, en ocasións mesmo cruenta, iniciou despois da ditadura un proceso de restauración que a actual Xunta quere paralizar e desandar. O Goberno presidido por Feijóo está a desmantelar os cativos logros conseguidos nestes 30 anos no ensino, na Administración, nos medios de comunicación, etc. De feito, é a primeira vez en toda a etapa democrática que un Goberno autonómico anda ás patadas coa lingua propia.

Moverémonos este domingo porque a ninguén lle fai dano que se garanta o dereito a poder vivir en galego. Porque é inxusto que a lingua propia do país se manteña como unha estranxeira na propia patria. Porque, con independencia da lingua que falemos no día a día, sabemos que o galego é un elemento de unión de todas as galegas e todos os galegos. Porque non existe “liberdade lingüística” sen igualdade xurídica, sen igualdade de coñecemento nin igualdade de condicións.

[Na foto, a presentación mediática de onte da plataforma.]

Segundo cabodano de Retranca

Os compañeiros e compañeiras da revista Retranca festexan o vindeiro 30 de outubro o seu segundo aniversario. Como moitos crían que a publicación "nacía morta", decidiron festexalo como un cabodano. Pregan, por iso, que a asistencia sexa de rigoroso loito (ademais, é véspera de Santos ou Samaín). Recomendan tamén ir co bandullo baleiro, xa que haberá petiscos.

Moitos parabéns e o desexo de que continúen os seus éxitos!

De fala a lingua: un proceso inacabado

Hoxe ás 20.30, no local da Asociación Cultural O Galo (San Miguel dos Agros, 5, na praza de San Martiño Pinario), presentarase o libro de Pilar García Negro De fala a lingua: un proceso inacabado.

Todas e todos estades convidadas/os a este evento, no cal interviremos coa autora a profesora Marta Negro e quen isto subscribe.

Aquí podedes ver un vídeo pendurado en youtube cunha breve presentación desta obra no Festigal 2009:

Lendo poesía, camiño da manifestación

Hoxe á unha participo nunha maratona de lectura organizada polas compañeiras e os compañeiros de Queremos Galego na comarca de Vigo. Será na Casa Galega da Cultura, na praza da Princesa nesa cidade.

Nos cinco minutos que me corresponden, recitarei poemas de tres autores novos: Alicia Fernández, Fran Cortegoso e Gonzalo Hermo. Os tres, aos cales en plan xocoso e agarimoso teño encadrado como compoñentes do Cenáculo de Vista Alegre, son escritores realmente cheos de talento, mais as vicisitudes tanto do xénero como do noso sistema literario fan que estean aínda case por completo inéditos, quitando o premiado libro Botar o mar polos ollos da primeira e varias colaboracións publicadas polos segundos. Os tres protagonizaron o ano pasado cadanseu monográfico na Revista das Letras, que podedes consultar en pdf clicando nos seus nomes ao comezo deste parágrafo. Recoméndovolos.

Outros actos de Queremos Galego para esta semana son os seguintes:

Serán pola lingua en Pontevedra	No Café Moderno ás 20.30 horas	14 de Outubro de 2009
Actuación da Banda da Asociación Cultural e Musical Solfa	Santiago de Compostela	15 de Outubro de 2009	Ás 18.30 na Praza das Pratarías
Recital poético e actividades de animación, música e baile.	Ourense	15 de Outubro de 2009	Ás 20.15 na Praza do Ferro.
presentación do libro: De Fala a Lingua un proceso inacabado.	Santiago de Compostela	15 de Outubro de 2009	Ás 20.30 no local da AC O Galo ( San Miguel dos Agros 5, esquina coa pz de San Martiño Pinario
Teatro: Representación de: o velorio de Xan Perolo	Barreiros	16 de Outubro de 2009	Ás 20.30 no Teleclube de San Cosme. Grupo de teatro amador da AC O Castro
Teatro polo galego: A caída do imperio, a cargo do grupo Batán de Cangas de Foz	Burela	16 de Outubro de 2009	Ás 20.30 no auditorio de Burela
Seminario de Autodefensa Lingüística	A Estrada	16 de Outubro de 2009	Intervirá Mª Xosé R. Valcarce, Ruco Álvarez e Luís Villares
Acto da plataforma con poesía, música e teatro	Bueu (Pub Aturuxo)	17 de Outubro de 2009	Ás 21 h
Ruada con charangas, teatro, circo...	Santiago de Compostela	17 de Outubro de 2009	Ás 16.00 na Praza do Toural

[Na imaxe, presentación da plataforma Queremos Galego en Vigo, con Marta Dacosta, Pepe Carreiro, Elsa Quintas e Celso Parada.]

Por que participar na manifestación do 18 de outubro?

Velaquí o artigo desta semana en Galicia Hoxe:

Razóns para nos movermos
Por que participar na manifestación do 18 de outubro?

A Mesa pola Normalización Lingüística impulsou a creación da plataforma Queremos Galego como forma de coordinar e sumar esforzos das diferentes entidades dispostas a defender o idioma que nos une como galegas e como galegos. O éxito da iniciativa está á vista, a xulgar polos apoios recibidos e polo movemento existente nas rúas. Así e todo, cómpre un esforzo final para que a mobilización do vindeiro domingo sexa, sen hipérboles nin empachos retóricos, un fito significativo na historia da recuperación da lingua galega.

Motivos para nos manifestarmos hainos como nunca se viu nestes 30 anos de etapa autonómica. Sabemos que quen está contra o galego ten poder institucional, económico e mediático, cunha capacidade enorme para lle daren a volta á realidade ao seu antollo e venderen o mundo ao revés. Mais tamén debemos lembrar que o que reivindicamos é poder utilizar e transmitir a nosa lingua, un dereito básico que inxustamente se nos nega. “Temos a razón e dicimos a verdade”, como exclamaba a semana pasada Xabier P. Docampo.

A manifestación do 18 de outubro será tamén punto de partida para novas propostas lanzadas desde a plataforma Queremos Galego. Unha das máis importantes é o impulso dunha iniciativa lexislativa popular pola garantía dos dereitos lingüísticos, para demostrarmos que existe unha presión social que defende unha verdadeira convivencia e liberdade idiomática, de relevo tanto do punto de vista cualitativo e do cuantitativo.

Coa iniciativa lexislativa manterase viva, a través dunha formulación concreta e en positivo, a resposta aos ataques contra a nosa lingua por parte do goberno de Alberto Núñez Feijóo.

Garantía de dereitos

Na exposición de motivos, esta iniciativa lexislativa comeza lembrando o mandado do artigo 5 do Estatuto de Autonomía de Galiza, que recoñece que “a lingua propia de Galiza é o galego”. Conxugo o verbo recoñecer, porque é evidente que o galego era xa a lingua propia do noso país antes de que ningunha norma legal o ditase. Era o propio da nación mesmo cando censuraban ou queimaban libros neste idioma ou cando nas administracións non se permitía entregar formularios nel escritos.

Este mesmo artigo do Estatuto ten outra epígrafe máis que tamén é inasumíbel hoxe para a actual dirección do PP. A lei orgánica considera que, para facer efectivo o dereito a “coñecer e usar” o castelán e o galego, “os poderes públicos de Galiza garantirán o uso normal e oficial dos dous idiomas e potenciarán o emprego do galego en todos os planos da vida pública, cultural e informativa, e disporán os medios necesarios para facilitar o seu coñecemento”, acadando así que ninguén sexa “discriminado por causa da lingua”.

Hai que potenciar o uso do galego, di o Estatuto en vigor. Porque é a lingua propia e porque é unha lingua discriminada desde hai séculos. Porque unha persoa só pode escoller entre dous idiomas se existe igualdade de coñecemento e nas condicións sociais á hora de realizar a escolla. Abonda con ter ollos na cara para constatar que entre galego e castelán o que existe é un desequilibro inmenso onde a parte feble é sen matices a do idioma natural de Galiza. Como expresa a iniciativa lexislativa de Queremos Galego, “a liberdade das persoas que integran a sociedade galega só poderá ser efectiva cando o Poder Público dispoña os medios no sistema educativo para que todos e todas coñezan axeitadamente o galego e a Administración estea en condicións de dispensar os seus servizos na nosa lingua”.

Propostas concretas

Nas tres décadas que leva o Estatuto en vigor, non se deron corrixido estas desigualdades, que poderían paliarse cun marco legal máis claro, onde se estabelecese a plena oficialidade do galego, como un dereito e un deber xurídico, igual que o é o español. Mais nunca nestes anos se dera unha situación de chulería e prepotencia galegófoba como a que protagonizan día tras día Alberto Núñez Feijóo, Alfonso Rueda, Rafael Louzán, Carlos Negreira, Pilar Farjas, Jesús Vázquez Abad, Corina Porro, Pedro Arias, Ignacio López Chaves, Roberto Varela e todos esoutros dirixentes ou gobernantes do PP que pasarán á historia como adaís do racismo lingüístico e como enterradores frustrados da lingua galega.

Para movermos a situación, a plataforma Queremos Galego achega a través da súa iniciativa lexislativa unha serie de medidas básicas. Todas elas se basean nos consensos existentes que o PP se nega a aplicar: o Estatuto, a Lei de normalización lingüística, a Carta europea das linguas rexionais ou minoritarias e o Plan xeral de normalización da lingua galega. Velaquí esas propostas, que se aspira a converter en norma legal:

1) O Goberno galego, en cumprimento da obriga estabelecida no artigo 5 do Estatuto de Autonomía, fará plenamente efectivos os dereitos das galegas e dos galegos a utilizaren o idioma propio do país.

2) O Goberno galego garantirá que toda a sinaléctica, información e documentación administrativa que reciban os cidadáns e as cidadás en todos os ámbitos administrativos da Xunta, ou en calquera ámbito participado por ela, incluídas todas aquelas entidades xurídicas que prestan servizos dependentes daquela, estean en galego.

3) O Goberno galego garantirá que todos os seus servizos, e os de calquera entidade participada por el, incluídas todas aquelas que os prestan dependendo da Xunta, serán prestados en galego a todos os cidadáns e cidadás. O persoal das entidades dependentes da Xunta ha tomar a iniciativa dirixíndose e manténdose en galego cara ao público, coa excepción daquelas ou daqueles que soliciten seren atendidos en castelán. Así mesmo, todos os cargos públicos e os dos organismos e entes autonómicos, sociedades públicas e institucións dela dependentes farán uso público, tanto oral como escrito, de xeito sistemático, da lingua galega no desempeño da súa responsabilidade.

4) O Goberno galego garantirá que o dereito a usar e recibir información, documentación etc na lingua propia do país non supoña ningún tipo de discriminación, demora na prestación do servizo ou deturpación lingüística por parte da Administración galega ou os seus representantes.

5) O Goberno galego adoptará as medidas necesarias para garantir o dereito a recibir o ensino en galego por parte de todo o alumnado ao menos nun 50% do horario escolar en cada curso en todas as etapas educativas, de acordo co sinalado no Plan xeral de normalización da lingua galega.

Eses son os horizontes cara aos que imos na manifestación do vindeiro 18 de outubro. Sen derrotismos nin autoenganos, coa firme vontade de gañar o futuro. Lembrando que, se nós non nos movemos en defensa da nosa lingua, ninguén o fará por nós.

O inútil esforzo de querer domesticar a razón

Non pararía de extractar versos desta marabillosa canción.

Disque non sei ler en castelán

Non sei se escoitastes as necias declaracións de Rafael Louzán, presidente da Deputación de Pontevedra, explicando que me agasallou, dentro dos habituais presentes institucionais, algún libro bilingüe, para ver se así os da Mesa lemos tamén en castelán.

Que altura na oratoria, verdade? Son os mesmos prexuízos resesos de sempre, de novo insinuados por alguén con tanto poder como autoodio: que as persoas que defendemos o galego somos cabezas de cemento, que temos un narcisismo doentío cara ao noso idioma e que nos fechamos nel, que odiamos o castelán, que non somos capaces de ler algo que non estea na nosa lingua...

Hoxe replicámoslle desde A Mesa cun comunicado. Mais estas políticas de odio contra a nosa lingua deben ter, sobre todo, resposta na mobilización da rúa. O vindeiro 18 de outubro, todas e todos a Compostela!

Na TVG

Por certo, esta é a ligazón da noticia tal e como saíu onte na TVG. Había meses que a asociación non tiña eco de ningún xeito na televisión pública de Galiza, agora tan tristemente manipulada.

Quen é quen no caso Gürtel en Galiza?

Este é o título dunha información ben clariña que asina o xornalista Manuel Vilas n'A Nosa Terra. Agradécese a exposición divulgativa, porque os poderosos imputados e afectados por este escándalo tentarán confundir todo o posíbel.

Xornal tamén achega o seguinte clariño cronograma dos vínculos galegos do Gürtel (clica sobre el para o ampliares):

Entrementres, a TVG mantense na súa liña de silenciar a corrupción do PP e, cando resultaría xa demasiado evidente, opta por manipular.

O compromiso individual na normalización do galego

Velaquí o artigo desta semana en Galicia Hoxe. Grazas ao web de Prolingua por se faceren eco.

Fartos de ceder e ceder
O compromiso individual na normalización do galego

Regueiros de esperanza percorren Galiza estes días. Non paran de abrollar xuntanzas e iniciativas en defensa do noso idioma. Aínda que a TVG nunca se faga eco (e cando digo “nunca” é “nunca”, non é que bote man da hipérbole), vemos que un día tras outro hai reunións para artellar respostas a este furibundo ataque contra a nosa lingua que encabeza Alberto Núñez Feijóo.

O compañeiro Fran Rei, vicepresidente da Mesa e esforzado coordinador da xestora de Queremos Galego, coméntame que unha vez que se puxo esta semana en funcionamento o web da plataforma, son xa 1.000 os seus adherentes individuais e van camiño das 200 as entidades integrantes. Ademais, as constitucións de Queremos Galego en cada comarca están a ter tamén unha presenza e unha viveza significativa. 95 persoas na Estrada, 75 en Ferrol, unhas 50 en Vigo e A Coruña etc etc. Como exclamaba coa súa tremenda enerxía Avelino Pousa Antelo ante os miles de manifestantes do 17 de maio: “Por xente coma vós, Galiza non morrerá, o galego non morrerá”.

Ademais da plataforma de entidades que é Queremos Galego, botan flor outras ideas e outras agrupacións irmás. Así mesmo, as organizacións sensíbeis colocan a situación da lingua nos primeiros puntos das súas ordes do día, conscientes do momento na verdade histórico e decisivo. As agresións son diarias e non son só simbólicas, mais os ventos frescos de resistencia tamén braman cargadiños de esperanza.

Este sábado participei na presentación dunha destoutras propostas: Prolingua. Os medios de comunicación que noticiaron o evento estimaban que na xuntanza nacional habería unhas 250 persoas. Eu penso que máis, aínda que non é cousa de discutir agora por números. O caso é que en todas estas xuntanzas que se están a convocar para defender o idioma, igual que o veremos na manifestación do vindeiro 18 de outubro, a participación está a ser ben relevante, non só dun punto de vista cualitativo, senón tamén do cuantitativo. Xa vedes. Agardaban un pobo abúlico e submiso e encóntranse con pescozos firmes e olladas en fite.

O compromiso individual

Na presentación de Prolingua, houbo discursos verdadeiramente memorábeis, dirixidos como unha frecha certeira ao corazón do monstro da galegofobia, ao centro do problema. Ademais, e fronte a quen quere presentar unhas entidades que defenden a lingua como más e outras como boas, ou mesmo como incompatíbeis unhas coas outras, a realidade é que o discurso deste sábado é o mesmiño que nos une a todas e todos os que preocupados polo galego. E o que non é menos importante: sinaláronse propostas de acción para axotar o perigo do testemuñalismo.

Agustín Fernández Paz foi, con certeza, moi crítico coas políticas lingüísticas aplicadas nesta etapa autonómica, ás veces caracterizadas pola desidia e moitas outras, como agora, pola insidia. “Fomos burlados pola teoría do amodiño”, exclamou, ao tempo que reclamou rebeldía fronte á consideración das usuarias e dos usuarios de galego como cidadáns de segunda. O exemplo que puxo é inmellorábel: o caso de Rosa Parks, a estadounidense negra que padeceu prisión por non abandonar o seu asento para que puidese acomodarse un racista cu branco, tal e como marcaba a inxusta e antidemocrática lei vixente. Ela declarou que o fixo porque “estaba farta de ceder e ceder”. Canto temos que aprender dun xesto coma ese!

Claro que as linguas son fenómenos sociais e colectivos. Unha obra de arte creada por un pobo, que describiu nalgún momento Castelao. Mais tamén é certo que os falantes, como tales, temos dereitos individuais que podemos e debemos reclamar. As persoas que queremos vivir en galego non somos sempre abondo conscientes do poder que temos, da nosa capacidade para incidir de verdade se non renunciamos a usar o noso idioma con normalidade e a pronunciar estas catro sinxelas palabras acompañadas dun sorriso: “por favor, en galego”.

Usar é defender

Hai anos, desde diferentes entidades, divulgouse un decálogo de defensa do galego baseado nun texto elaborado polo profesor Tilbert D. Stegmann, da Universidade de Frankfurt. En 2008, A Mesa pola Normalización Lingüística volveuno pór en circulación como proposta para difundir sobre todo nos centros de ensino. Hoxe continúa a ser plenamente útil e funcional.

Velaquí as súas propostas, que convido a asumir e practicar:

1. Fala en galego sempre que poidas. Coa familia, cos amigos e amigas etc. Fai o propósito de falar en galego a quen sabes que te entende aínda que até o de agora lles falases en castelán.
2. Respecta a aquelas persoas que che falen noutra lingua, mais exixe que tamén as outras persoas respecten a túa.
3. Diríxete en galego a todos e todas: na rúa, por teléfono, no centro de ensino, no traballo. Verás que te entenden. Continúalles a falar en galego, aínda que che respondan noutro idioma.
4. Ás persoas que coñezas que entenden o galego coloquial, mais mostran curiosidade por algún termo que ignoran, explícalles o significado desas palabras, axudándoas a ampliar o vocabulario. Se alguén se esforza en falar o noso idioma, axúdalle e demóstralle que valoras o seu comportamento.
5. Respecta as diferenzas locais da lingua. Coñece as particularidades de cada zona. Esta é a riqueza do galego, como a de todas as linguas.
6. Toma a decisión de escribir todos os apuntamentos, notas, correos electrónicos e cartas en galego. A partir de hoxe pon sempre o teu nome en galego. Fai mudar os teus papeis, impresos, rótulos etc. Sería ben triste que por aforrar uns pequenísimos gastos deixásemos de contribuír á expansión do noso idioma.
7. Faite subscritor/a de publicacións escritas total ou en boa parte en galego. Le libros, asiste a espectáculos teatrais, musicais, cinematográficos, visita páxinas web etc, na nosa lingua.
8. Exixe de todos, mesmo das institucións máis rutineiras, que che escriban en galego. Faino amabelmente. Non perdas o tempo e os nervios en pelexas cos inimigos declarados da lingua do país. Déixaos de lado, ignóraos.
9. Se tes como lingua familiar o castelán, interésate pola nosa lingua. Loita contra a inxustiza fomentada durante tantos anos. Toda a represión dunha lingua é un acto de barbarie. E sobre todo tenta falala e escribila, porque a mellor defensa de calquera lingua é o seu uso.
10. Se sentes un bloqueo psicolóxico, como adoita ocorrer para pasar a falar en galego con persoas e en ambientes en que sempre falaches castelán, comeza por usalo cos descoñecidos, a practicalo en situacións novas, para ilo introducindo despois na túa esfera habitual. Non te avergoñes dos defectos de pronuncia ou escrita; respectar o galego mais a distancia, “sen rompelo nin lixalo”, iso si que deteriora o idioma.

Todos estes consellos, que non mandamentos, podemos sintetizalos en dous. En primeiro lugar, darmos o paso de falar en galego sempre, con normalidade. Cambiar de lingua porque presupomos que non nos van entender ou porque é cortesía cun descoñecido é un puro prexuízo.

En segundo lugar, aínda que non menos importante, cómprenos dar o paso de solicitar atención e información neste idioma, como un dereito que debería darse por sentado. Non é só por defender a lingua, senón tamén porque é un dereito básico, un requisito para a convivencia en igualdade, sen cidadáns e cidadás de segunda por razón de lingua.

Non temos que achicarnos nin pedir perdón por querer vivir no noso propio idioma no seu territorio histórico, xenuíno, orixinal, natural e propio. Abondou xa de ceder e ceder.

[Na fotografía, Rosa Parks.]

Café de redacción en Xornal de Galicia

Hoxe publica Xornal de Galicia un café de redacción onde se abordan diferentes temas sobre a actualidade lingüística. Velaquí as ligazóns:

• Carlos Callón: "Ata o PP de Camps respecta máis o valenciano que o PP de Feijóo o galego"
• Carlos Callón: "As palabras do presidente da RAG ante Feijóo foron de quitar o chapeu"
• A opinión dos colaboradores de Xornal de Galicia
  
• Carlos Callón Torres

Na morte de Mercedes Sosa

Claro que os seus grandes anos foron moito antes de que eu soubese dela, mais é unha cantora que me acompañou en grandes e especiais momentos da miña adolescencia. A súa obra segue aquí, claro, e con ela segue a vida, porque a vida toda é un canto:

Entrevista no xornal Certo

Certo, o Xornal Virtual do Barbanza, publica hoxe unha entrevista comigo, que axuda a dar a coñecer o labor da Mesa e a importante convocatoria de manifestación para o vindeiro 18 de outubro. Moitas grazas.

Podedes consultala aquí.