Ler en galego
Carlos Callón insiste na súa longuísima rolda de presentacións de Como defenderes os teus dereitos lingüísticos (Xerais 2011) na importancia de que neste momento histórico sexamos falantes conscientes e leais do galego. Nesa angueira da defensa e revitalización do uso do idioma, na batalla cívica cotián que libramos os que queremos vivir en galego, propón conxugarmos catro verbos esenciais: usar, escoller, solicitar e organizar. Non hai dúbida que temos dereito a usar o galego en todos os eidos da vida social e falalo constitúe, aínda, “o máis revolucionario que podemos facer pola nosa cultura”. Como tamén é imprescindible constituírnos en promotores do seu emprego escollendo o galego alí onde xa existe opción, solicitando sermos atendidos no noso idioma en todos os servizos públicos ou exercendo un consumo responsable co galego. Este comportamento proactivo coa lingua, amable, afectuoso, mais sen renuncias nin complexos, levaranos a comprobar que, a pesar das adversidades, da anemia irritante das políticas lingüísticas públicas e da presenza antipática da galegofobia urbana, existen moitos espazos, produtos e servizos galeguizados.
O recén reelixido presidente da Mesa pola Normalización Lingüística e cabezaleiro da defensa colectiva do noso idioma apela co seu optimismo contaxioso ao necesario exercicio de corresponsabilidade social e compromiso individual para conquistarmos un futuro digno para o galego. Estou con Carlos Callón tanto no que di como na forma agarimosa e intelixente de expresalo. A pesar dos agoiros interesados ou das pretensións dos sectores galegófobos, o futuro do galego non está escrito, o que vaia suceder co idioma nos vindeiros anos, por moi poderosos que sexan os seus inimigos e moi fortes as tendencias culturais homoxeinizadoras, vai depender de cada de nós e do acerto da estratexia colectiva que empreguemos para aumentar o perímetro do seu abrazo e da súa quentura sobre o conxunto da sociedade galega.
Nesa nova estratexia regaleguizadora, a eses catro verbos esenciais para o futuro do idioma propoño engadir o de “ler”. Un verbo transversal e transitivo que no tránsito entre o paradigma comunicacional textual ao hipertextual impregna as nosas vidas, sexa nos soportes impresos de libros ou xornais, sexa nos dixitais das pantallas de teléfonos, ordenadores, taboíñas ou lectores de libros electrónicos. Nesta mudanza a lectura recuperará a súa centralidade cívica, o que constitúe unha oportunidade para que a nosa lingua gañe espazos de prestixio e utilidade ao abeiro da innovación tecnolóxica, ao tempo que un risco se non é quen de facerse un oco nesta contorna hispertextual.
A lectura en galego foi, é e debe continúar sendo unha das mellores estratexias para gañar falantes e promotores activos da lingua galega en todas as xeracións, mesmo entre aquelas persoas que non a empregan decote, mais que posúen competencia lectora activa. Ler en galego textos literarios continúa sendo o maior apoio que podemos achegar á nosa literatura e ao humilde sector editorial galego. Escoller e solicitar, cando sexa posible, a versión en galego das nosas lecturas, sexan ou non literarias, constitúe outro apoio para a nosa industria editorial, sometida a un complexo proceso de reconversión ao modelo de comunicación cultural dixital, como para a rede comercial de librarías –cada vez máis cativa– comprometida co futuro do idioma e do libro en galego. Ademais, a lectura en galego organiza redes de afectos e complicidades nos clubes de lectura de bibliotecas públicas e centros escolares ou nas redes sociais; é quen de xerar novos modelos de participación cívica e de normalización lingüística interxeracionais, como demostra en Gondomar o traballo extraordinario de Espazo Lectura, a primeira asociación de fomento e animación da lectura en lingua galega. Onde hai lectura en galego, hai futuro para a nosa lingua.
Que o digan os mais de 40 participantes do Ciclo de Literatura Galega que funciona no Café Tortoni de Bos Aires. Deberíades velos chegar, mesmo sen ter lido nada nada en galego, e como tempo despóis mesmo falan a lingua. Poderiades ver como, ao longo de 6 anos, nunca (NUNCA) a lingua foi un problema: traballamos coa literatura galega en galego e logo, cada quen comenta no idioma no que se sinte mellor. Así, a modo, co agarimo por diante, uns e outros anímanse a falar en galego. Porque si. Porque lles peta. Por amor.
ResponderExcluir^^ Ese mesmo post acabo de lelo con outro nick neso de Sermos Galiza, que por certo ¿non era o xornal da U? Porque estamos nas mesmas que co premio en Carballo meu rei: un amiguiño fala ben doutro amiguiño... Que a xente non é, básicamente, parva oh. E para min que mitificas a literatura, os autores literarios, a lingua, eu que sei...
ResponderExcluirHahahaha. Que tropa che comenta aquí.
ExcluirPero ti e mais eu pasámolo (aire polo medio) chupi, ¿ou non meu rei?
ExcluirE mira que che vou dicir... Veño de ler o artigo premiado polos amiguiños do concello de Carballo, sitio por certo feo como un demo pero cun entorno eXpeKtaKular e onde se mercan os xoves á mañán unhas patacas estupendas nunha marabillosa feira de pueblo, porque isto de mercar patacas nunha feira de pueblo non che ten nada que ver con mercalas no Mercacona.
Sobre o artículo... En primeiro lugar, non é para nada neutro, non se limita a reivindicar unha lingua ou uns xornais sen implicar un modelo político de sociedade. Aquí entre nós, é mais ben un rollito político. Predomina a axitación, incluso se chega ao estremo (que case que me da unha volta ao lelo) de sinalar que parece que estamos voltando aos séculos escuros, tempo no que non se empregaba o galego como língua de axitación político-social. Tiven que lelo dúas veces porque, digo eu, ¿desde cando a axitación é un xeito de coñecemento válido? Cando non se quere colar unha milonga, nin hai que acudir á demagoxia, axitación, nin nada polo estilo. As decisións serias e as opinións meditadas tómanse desde a distancia, no repouso ¿ou non? Pensar que axitando, crendo que a xente é, básicamente, parva, non se vai a ningures.
En segundo lugar o tono melodramático no discurso identitario, ou neso de que a prensa nos deixou "orfos" (¿a quen? ¿pelotilleo ao gremio de xornalistas para que falen ben?), que se son cabeceiras "exterminadas", que se a desaparición dalgún é un "fito" histórico, que se o tempo actual --enténdese que o do PP contra o que se dirixe o texto-- é "depredador", que se hai que facer non sei que resistencia cívica e histórica e outros excesos cos que flipo. Se chega ao épico cando se sinala que as cabeceiras desaparecidas "nunca" deberán borrarse da nosa memoria. Pero bueno, pero bueno... ¿a quen lla queremos colar?
Calquera con dous dediños, sinto dicilo, o que vai pensar despois de comezar a ler o texto é que lle están botando un discurso mitinero, ou do vendedor da termomix ¿ou non? Hala, bico.
¿Onde se pode ler o artigo?
Excluir