Activémonos! Forza para a candidatura galega!

Se aínda non te inscribiches para as primarias para a candidatura galega que estamos a construír persoa a persoa, podes facelo desde aquí.

Soberanismo: o federalismo do século XXI?

Estiven onte na presentación, no Vide, Vide! de Santiago, do libro Tempos chegados? Sobre o futuro político da Galiza, unha obra colectiva coordinada por Arturo de Nieves e Carlos Taibo.

O primeiro que me chamou a atención foi o título. O himno galego é, até onde eu sei, o único himno nacional que comeza con preguntas: "Que din os rumorosos...?", "Que din as altas copas...?" Continúa e finaliza, iso si, con afirmacións sostidas na esperanza cara a un futuro próximo, como "Os tempos son chegados..." Porén, neste título, como tantas veces na nosa realidade, reconvértese o claro proxecto en interrogante, en dúbida, en hipótese, en posibilidade por comprobar.

Nesa liña, nas 140 páxinas deste pequeno volume son varias as achegas que se fan á posibilidade de cadanseus horizontes de futuro para Galiza. Onte estaban presentes no acto tres destas opcións, con cadansúa disciplina de saber para a explicar.

José Antonio Portero defendeu, en castelán, o mantemento como autonomía, desde a súa óptica de catedrático de Dereito Constitucional, mais deixando a salvidade de que el mesmo preferiría unha maior centralización, que só rexeitou por nostálxica. Justo Beramendi, catedrático emérito de Historia, amparou un encaixe federal, cunha moi boa e amena exposición, onde subliñou a importancia da táctica intelixente para dar pasos adiante. Por último, Xavier Vence, como catedrático de Economía Aplicada, achegou algunhas reflexións cruciais para defendermos a postura soberanista, como unha ferramenta democratizadora básica nos tempos da globalización, xa que mesmo os vellos estados teñen unha soberanía moi relativa nestes tempos. Ademais, centrándose no noso país, deu algún dato verdadeiramente revelador, como que se contásemos agora mesmo Galiza como independente sería a economía número 55 do mundo, de entre os case 200 estados que existen na actualidade. Non vos fai pensar?

Tras escoitalos, a miña conclusión foi: "O soberanismo é o federalismo do século XXI". Así que lle quito o interrogante ao título desta entrada e subliño que, si, a loita pola soberanía é a loita polos dereitos democráticos, a loita para que as persoas e os pobos de verdade decidan.

Un proceso sen limitacións, construído desde abaixo, co corazón e co pensamento en Galiza

Artigo que publiquei no xornal electrónico Sermos Galiza:

Cada persoa conta para construírmos a candidatura galega

Paréceme moi ben deseñado o proceso de primarias abertísimas da Iniciativa pola Unión. Calquera persoa pode inscribirse libremente no censo para configurar a candidatura: para votar e decidir, para ser avalista dunha ou dun aspirante e para se propor para ir nas listas.

Non é necesario ter ningún carné, non hai que demostrar antigüidade en nada, o voto de cada persoa vale o mesmo... É unha chamada enorme á participación e á colaboración, algo inusual no panorama político galego e do conxunto do Estado, mesmo nalgunhas forzas que se poden presentar publicamente como asemblearias, mentres non leas a letra pequena do seu asemblearismo e vexas que está cheo de obstáculos e reviravoltas para controlaren os resultados.

A única pexa que lle podo pór, visto desde fóra, é o axustado dos prazos, toda vez que as votacións das primarias serán o 8 de novembro e as eleccións xerais son o 20 de decembro. A campaña electoral vai ser un sprint! Porén, todas e todos entendemos que se a cousa ficou para tan tarde foi polos enormes esforzos para que a unidade que se está a construír desde abaixo puidese ser tamén unidade de partidos. Ademais, o seu propio procedemento aberto podería facilitar a posibilidade da suma, en calquera momento do cronómetro, de máis partidos que decidan apostar polo grupo propio galego, polo centro de decisión en Galiza e pola pluralidade.

Pensemos que algunhas forzas que se ven como paradigmas da "nova política" ou do 'novo rupturismo', como Barcelona en Comú, non tiveron procesos así de abertos para a configuración das súas listas e que Catalunya en Comú renunciou directamente a toda posibilidade de primarias, argumentando que non había tempo para iso que aquí si se está a facer.

Reparemos tamén en que o número de avais solicitados para poder presentarse na Iniciativa pola Unión é mesmo irrisorio, por ser só simbólico, en comparación con outras primarias nas cales se reclaman centos de apoios previos.

Está, pois, en andamento un proceso sen limitacións, construído desde abaixo, co corazón e co pensamento en Galiza. Eu xa me inscribín. Anímote a ti a que tamén participes. É moi sinxelo: é só clicares aquí.

Construamos unha forte e grande candidatura galega!

Nin truco nin trato: "Polos defuntiños que van alá"

Na Illa de Arousa permanece moi, moi viva a tradición de ir pedir polas portas no día de Defuntos, chamado alí tamén como Día de Pedir. Porén, non preguntan por truco nin trato, senón que pregan que lles dean algo "polos defuntiños que van alá".

O de "ir alá" recórdame moito a miña avoíña Pepa e os rezos que nos aprendía aos seus netos, en galego, para pregarmos en favor dos mortos da familia, mesmo daqueles que nunca chegamos a coñecer, tal e como os da siña Sinforosa de Castelao.



Por se non vos lembrades da siña Sinforosa, que pertence a esa xenialidade que é Cousas, colo aquí a ilustración e o texto:

Todos cantos sabían algo da hestoria da vila en que eu nacín, xa repousan debaixo dos terróns.

A siña Sinforosa era unha velliña que todos os días pasaba o mar porque era mandadeira de oficio, como xa fora súa nai, súa avoa e cicais todas as súas devanceiras, dendes que os da banda de acá tiveron comercio cos da banda de alá. Era honrada ou parecía selo pois vivía do seu creto de muller de ben. Engaioleira e faladora con todos, tiña sempre, para a xente fidalga, un caravel na súa boca chuchada. A siña Sinforosa sabía todas as traxedias do mar naquela travesía.

Nos días de tempo ruín, cando funga o vento nas cordas e os salseiros varren a cuberta do barco, a siña Sinforosa metíase en si e rezaba pola súa ialma.

Nos días mainos a siña Sinforosa rezaba polos afogados. O barco ía andando cara á banda de alá e a mandadeira ía rezando sempre.

— Un padrenuestriño polo Xan de Codeso, que morreu afogado un día da Candelaria.

— Unha salve por doña Rosa Faxardo, que se botou a afogar na punta da Falcoeira.

— Un padrenuestriño, unha salve e unha avemaría polas catro fillas do Belurico, que morreron de volta do mercado.

— Unha salve por Ramón Collazo, que o levou un cóngaro e nunca máis apareceu.

Así seguía rezando, rezando sempre, por todos cantos morreron naquel camiño do mar. A vella mandadeira gardaba na memoria os nomes dos afogados e as datas das traxedias.

Un día reparei que a siña Sinforosa rezou por “un rapaciño que morreu en Tronco”, e pergunteille:

— Quen foi o rapaciño que morreu en Tronco, siña Sinforosa?

I ela respondeume:

— Non o sei, meu amantiño; ise afogado non é do meu tempo pois xa rezaba por el a difunta de miña avoa, que no Ceo estea.

A siña Sinforosa morreu xa, e de tantas traxedias non quedan máis que tres ou catro cruces de madeira chantadas nas pedras de beiramar. A vella mandadeira levou ao Alén a hestoria de todos os afogados da vila en que eu nacín.

Unha vez que atravesei o mar, sentín dentro do meu peito o baleiro de tanto esquecimento e en nome de todos os afogados preguei:

— Un padrenuestriño pola siña Sinforosa.

Basta de violencia machista!

Avanzouse na consciencia social, mais o terror continúa. Basta de violencia machista!

Ligazóns ao desvío para un vinte e cinco de outubro

• Carlos Meixide: "Os bufóns métense co poder, goberne quen goberne, nunca o celebran".
• "Integrarse na lusofonía de costas a Portugal", David Reinero. 
• "A derradeira lección de Castelao e a última de Zizek", Xoán Carlos Garrido Couceiro
• "Lacan en la escuela", Miquel Bassols.

Van de modernos, mais parecen o NO-DO. Temos que activarnos!

O concello de Ribeira é un dos poucos de Galiza onde ten presenza institucional o partido do Ibex 35, máis coñecido como Ciudadanos. Para Cataluña, a nación para a que comezou a pensarse esta formación, decidiron no bautismo que a marca fose "Ciutadans".

Resulta cando menos curioso que aló utilicen decote a súa denominación en catalán e que o seu líder se presente co nome nesa lingua (Albert) mentres que aquí non teñen nin un só referente público co nome en galego e senten como unha auténtica ofensa que se poida chamar Cidadáns ao seu partido, aínda que sexa con letra itálica e en pequeniño. "¡No somos Cidadáns, somos Ciudadanos!", escoitei protestaren en varias ocasións, con énfase e indignación, aos edís de Ribeira (que non Rivera).

No conxunto de Galiza, Ciudadanos / Ciutadans ten dezaseis concelleiros e concelleiras (once na provincia da Coruña, tres en Lugo, dous en Pontevedra, ningún en Ourense). Un dos seus temas obsesivos é que a lingua galega careza de toda cobertura institucional e que vaia desaparecendo darwinianamente. Por exemplo, en Ferrol acaban de presentar unha moción para que o galego deixe de ser idioma oficial! Van de modernos, mais cando abren a boca parece que se volven de preto e branco e que pola súa gorxa gurgulla a sintonía do NO-DO.

Ciudadanos / Ciutadans vai ter un enorme apoio mediático e económico para conseguir representación en Galiza nas próximas eleccións xerais, a pesar de que é un partido sen estrutura no noso territorio. A posibilidade de o lograren e de condicionaren o próximo goberno do Estado suporía unha nova e grave fase de represión contra a nosa cultura. 

Non podemos permitilo!

As persoas que amamos a nosa cultura TEMOS QUE ACTIVARNOS.

Hoxe, con Fermín Bouza Brey

Non sei moi ben a razón da feliz casualidade, mais pedíronme que interveña tres veces nas próximas semanas para falar da obra literaria de Fermín Bouza Brey: hoxe mesmo en Vilagarcía de Arousa e xa en novembro en dúas ocasións -que axiña concretarei- na cidade de Ferrol.

Tendo en conta que unha das persoas que lle fixo máis dano a Bouza foi o franquista Filgueira Valverde, tan traído e levado neste 2015, eu vou aínda máis feliz para abrir a boca sobre o tema.

O acto desta mañá é froito do convite que me realizaron desde o instituto que leva o nome do grande escritor e prodúcese dentro dunhas amplas xornadas que coordina a hiperdinámica Patricia Arias Chachero. Algúns datos desta actividade podédelos ver nesta entrada do blogue do centro e nos seguintes documentos:

Aquela vez que debatín con Albert Rivera

Está na moda a tertulia que mantiveron en La Sexta os líderes das chamadas "forzas emerxentes" estatais.

O primeiro que me chama a atención de encontros coma ese é que hai unha opción política, o Bloque Nacionalista Galego, que leva case vinte anos con presenza no Congreso dos Deputados, algo que ningunha destas forzas ten até o momento. Porén, neses catro lustros nunca puido desfrutar nin do 0,1% da mesma atención en medios estatais e decisivos. Repito: en vinte anos, unha forza que si ten presenza no Congreso, nin o 0,1% da mesma atención.

Este falta de representatividade da pluralidade política é unha das mostras máis palpábeis de que estamos nunha democracia de baixa cualidade. Ademais, é un punto que silencian conxuntamente as diferentes forzas estatais, declárense de dereitas, de centro ou -tristemente, tamén- de esquerdas.

Porque, claro, se a escusa para non convidar representantes do BNG a eses debates veu sendo nestas dúas décadas que "só" tiñan dúas deputadas en Madrid, como xustifican a sobrerrepresentación que merecen Ciutadans e Podemos desde hai tanto tempo, cando teñen 0 escanos en San Jerónimo? Se a razón é que os inquéritos lles prognostican agora maior pulo a ambas as forzas, cal era o motivo de que tamén estivesen convidadas continuamente, mentres se excluía outras, cando non había enquisas que apuntasen nese camiño? As cadeiras de La Sexta Noche nos últimos anos son moi elocuentes.

En fin. Vou ao título desta entrada. A vez que eu compartín debate con Albert Rivera foi no ano 2009. El estaba habituado xa a percorrer diariamente os platós de televisión, a pesar de que neses momentos era o líder dunha forza só testemuñal en Cataluña, co 3% dos votos, e que non tiña opción á vista de contar con ningún asento no Congreso. A min era a primeira vez que me convidaban desde unha televisión estatal, malia que levaba xa varios anos como presidente da maior asociación cultural de Galiza.

O programa do encontro foi "A contracorriente", de Popular TV, profundamente tendencioso. E cando digo tendencioso non é como hipérbole: había unha traballadora da televisión encargada de facer que o público aplaudise as declaracións máis fachas (alucinei co descaro!); o tratamento adulatorio e de compadreo fóra das cámaras cara a Albert Rivera resultaba mesmo chocante; el tiña información sobre o desenvolvemento do programa da cal careciamos outros convidados, malia que eu a solicitara; os "testemuños" que se ofrecían eran manipulacións groseiras da realidade, etc.

Recordo tamén como un señor do público se dirixiu cara a min a través de xestos nun descanso para publicidade. Primeiro sinaloume co dedo índice e despois, coa cara moi seria, puxo a palma da man dereita cara ao ceo e fixo un movemento oscilatorio que poderiamos traducir, con suavidade, como 'ten coidadiño co que dis' e que en Ribeira entenderiamos como 'vas levalas'. Si, o ambiente non era moi propicio a ouvir falar da igualdade de dereitos para a lingua galega...

Aínda que é certo que algunhas cousas me abraiaron e me horripilaron máis do agardado, tamén é verdade que eu sabía que ía a territorio comanche. Fixen coma sempre, así e todo: respondín ao convite e alá fun para que houbese cando menos unha voz que interviñese en defensa da nosa cultura e do noso país. Hai que aproveitar cada fenda, por minúscula e basta que sexa.

Deixo aquí uns pequenos fragmentos en que Rivera, todo prexuízos contra o noso idioma, tivo que escoitar algunhas cousas que ben se ve que non lle agradan. Mais Galiza, señor Rivera, a pesar das agresións e difamacións, existe e resiste.

Existimos. Existamos!

Música para a segunda feira: dueto de Amália Rodrigues e Julio Iglesias

Non coñecía este dueto tan... Como adxectivalo? Tan curioso.

Ligazóns ao desvío para un dezaoito de outubro

• "Respectaban os canteiros os petróglifos?", Manuel Gago. Inclúe tamén a reprodución dun artigo de Buenaventura Aparicio.
• "Ficar / combinar / restar", Carme Saborido.
• "A voltas coa pedra d'Abalar", Manuel Vilar Álvarez. 
• "A lingua do cerralleiro", Cibrán Arxibai. 
• "Quan era gai", Jordi Graupera. 
• Javier Pérez Royo: "No hay que reformar la Constitución, hay que volarla".
• "Todas as vezes em que se encontrou água em Marte", Daniel Mediavilla.

Prohibido prohibir o noso idioma!

Directivos do centro infantil Jungle World da Coruña: saian das cavernas, incorpórense ao século XXI.

O galego serve para todo!!!

Prohibido prohibilo!!!

Máis información:

- O centro de atención á infancia Jungle World prohibe o uso do galego.
- A carta de Jungle World en PDF.
- "Non temo ser despedida porque estou orgullosa de denunciar o meu caso". Entrevista a Belén Tajes.
- Jungle World apela á súa condición privada para xustificar a exclusión do galego.
- Comunicado do centro na súa páxina do Facebook. Si, non teñen vergoña!

Música para a segunda feira: Léo Fressato

Ligazóns ao desvío para un 11 de outubro

•  O festival Poemagosto de Allariz, no cal estarei hoxe.
• "A língua portuguesa num Portugal espanhol", Marco Neves.
• Conferencia de Juan Manuel Hermo Costoya sobre o galego na Administración da Xustiza. 
• O mozo de Rock Hudson, Lee Garlington, explica como ocultaban a súa relación.

Rachemos coa discriminación ideolóxica!

Non é o primeiro caso deste tipo. Debería ser o derradeiro.

Asina aquí para erradicarmos a discriminación ideolóxica en Galiza.

Mudanzas na Xunta

Mudar uns poucos nomes sen mudar as políticas non é o que precisa o Goberno galego, non é o que precisa Galiza.

Iso si, o Goberno galego parécese só un pouquiño máis a un goberno mercé á ampliacións das consellarías. É unha rectificación indirecta de Núñez Feijóo sobre o que leva pontificado moitos anos. No entanto, mesmo niso continúa a ser unha modificación incompleta e pouco máis que aparencial. Non fai sentido -por pór só un exemplo- a fusión que existe entre Educación e Cultura, sen ningunha persoa que sexa responsábel directa da promoción editorial.

Aínda que se pareza só un algo máis a un goberno, o da actual Xunta continúa a exercer moi pouco de galego, que xa é triste de dicir. Lembremos que tanto Vázquez Almuíña como Rey Varela (dous dos novos conselleiros) son coñecidos polo seu desprezo ao idioma que nos une como galegas e galegos.

Porén, o que me parece máis grave de todo o anunciado é que nomee conselleiro ao mesmo home encargado de coordinar a campaña do PP para as autonómicas de 2016. Coordinará a campaña no seu -parece que moito- tempo libre como conselleiro de Política Social ou será que lle pagaremos con diñeiro público o seu traballo para o PP?

Ligazóns ao desvío para un catro de outubro

•  Cursos a distância deste semestre no Centro Virtual Camões.
• "Algunas conclusiones sobre el 27S", Jaime Miquel.
• "Un entre un millón", Einés Monteagudo.
• "Recursos de lingua galega", ENDL do IES do Castro, Vigo.